Thờ cúng tổ tiên mấy đời thì có thể dừng?

"Trong các hình thái tín ngưỡng dân gian, thờ cúng tổ tiên là một loại hình tín ngưỡng cổ truyền mang tính phổ quát của người Việt Nam. Là người Việt Nam thì mọi người đều thờ cúng tổ tiên, mọi người đều thờ ông bà”. Hầu hết người Việt Nam đều thờ cúng tổ tiên. Thờ cúng tổ tiên mấy đời thì dừng lại? Không có một quy ước nào đặt ra cả, mà do mục đích của mỗi gia đình.

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt

Ý thức “con người có tổ, có tông” được bảo tồn và lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đặc biệt đây là hình thức tín ngưỡng được Nhà nước từ xưa đến nay trân trọng thừa nhận. Cùng với tiến trình lịch sử của dân tộc, đây là sự bồi lắng, kết tụ những giá trị đạo đức quý báu của con người Việt Nam.

Cho đến nay có khá nhiều các giả thuyết, tranh cãi về nguồn gốc của tín ngưỡng này. Giả thiết được ủng hộ là, thờ cúng tổ tiên hình thành vào thời Bắc thuộc, cùng với những ảnh hưởng của văn hóa Hán. Nhưng một số câu hỏi được đưa ra: liệu thời điểm ra đời có thể sớm hơn không? Mối quan hệ giữa yếu tố bản địa và yếu tố du nhập trong việc hình thành tín ngưỡng này diễn ra như thế nào?

Cùng với tín ngưỡng thờ cúng các vị thần và niềm tin vào linh hồn và thể xác, thờ cúng tổ tiên dần ra đời

Từ lâu, trong nhận thức dân gian, thể xác và linh hồn vừa gắn bó, vừa tách biệt. Chúng gắn bó khi sống và tách biệt khi chết. Thân xác sẽ hòa vào cát bụi nhưng phần hồn vẫn tồn tại, sống ở một thế giới khác. Cõi âm ấy cũng có mọi nhu cầu như cuộc sống dương gian. 

Người ta cho rằng nếu người chết không được cung cấp đầy đủ sẽ trở thành “dã quỷ” lang thang. Sau đó quấy nhiễu người sống. Các am chúng sinh lập ở cuối làng, hay lễ Xóa tội vong nhân dành cho “chúng sinh” là những biểu hiện chia sẻ, xoa dịu những linh hồn bơ vơ, không người cúng tế. Người ta cũng tin rằng, nơi "âm phủ", người thân đã mất sẽ phù trợ cho người sống.

Mối quan hệ giữa những người sống và người chết cùng chung huyết thống lại càng gắn bó hơn. Trong vòng hai, ba đời thì đó còn là mối quan hệ rất sâu sắc. Ông bà, cha mẹ dù qua đời nhưng vẫn luôn hiện diện trong tâm tưởng của con cháu. Và con cháu luôn cảm thấy có trách nhiệm, nhớ ơn với họ. Họ tin rằng ông bà và tổ tiên có thể dõi theo, phù hộ độ trì cho con cháu. Đây một một yếu tố quan trọng hình thành tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.

Bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ thần, người dân Việt thờ Mẫu (thờ mẹ) với mong muốn kéo vị thần này gần với tín ngưỡng gia tộc. Từ đó có mối đồng cảm gắn bó như giữa người mẹ luôn che chở với đàn con của mình.

Cùng với ảnh hưởng của Hiếu đạo, con người thờ phụng tổ tiên như một sự đền đáp công ơn

=>> Đồ thờ cúng gia tiên đẹp nhất

Ý nghĩa của thờ cúng tổ tiên

Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên có ý nghĩa bình dị và giàu tính thực tiễn. Không giống như sự cực đoan trong nhiều tôn giáo khác. Bởi vậy, tục thờ này dễ dàng được thế tục hóa trở thành nếp sống, phong tục, bám rễ sâu trong tiềm thức của mỗi người. Bằng việc thờ cúng tổ tiên, thế hệ trước làm gương cho thế hệ sau. Đây không chỉ vì trách nhiệm đối với các bậc sinh thành mà còn để giáo dục dạy dỗ con cháu lưu truyền nòi giống.

Giáo sư Đào Duy Anh cho rằng: “Tế tự tổ tiên là lấy sự duy trì chủng tộc làm mục đích”. Khi thực hành tín ngưỡng, người ta thường sẽ nêu những nguyện vọng, lời cầu xin như: lời cầu xin che chở, phù trợ cho cuộc sống được bình yên, suôn sẻ... Không biết có hiệu quả không, nhưng ý nghĩa của thờ cúng tổ tiên đã thành công. Con người cảm thấy thanh thản về mặt tâm linh, điểm tựa tinh thần quan trọng cho cuộc sống.

Niềm tin vào tâm linh sẽ khiến con người được an ủi

Như đã đề cập phía trên, quan niệm về một nơi là "âm phủ" khiến con người sợ hãi. Xuất phát từ sự thành kính, đền ơn đáp nghĩa, con cháu thờ cúng tổ tiên, ông bà để họ không trở thành quỷ đói. Ngoài ra, việc thờ cúng này sẽ tạo cảm giác linh hồn các người thân luôn bên cạnh con cháu. Họ mách bảo cho con cháu và giúp đỡ chúng ta có một cuộc sống tốt đẹp thuận hòa.

Với những mong muốn bình dị và niềm tin nguyên thủy chất phát, thờ tổ tiên được coi là thứ tín ngưỡng không thể thiếu với mọi lớp người. Có thể nói, thờ cúng tổ tiên là một tín ngưỡng dân gian của dân tộc có nguồn gốc từ xa xưa. Mang đạo lý nhân ái "Uống nước nhớ nguồn" trong tiến trình lịch sử. 

=>> 50+ mẫu Bát hương thờ gia tiên, thờ Phật tốt nhất

Thờ cúng tổ tiên mấy đời thì dừng lại?

Ngày nay, khi xã hội hiện đại càng ngày càng phát triển, các chuẩn mực về gia đình xưa cũ cũng dần được thây thế. "Tứ đại đồng đường" hay "Tam đại đồng đường" đã không mấy được áp dụng, thay vào đó là những gia đình đơn lẻ. Việc thờ cúng tổ tiên cũng dần thay đổi theo tiến trình này.

Trong các phong tục thờ cúng tổ tiên của người Việt, con trai trưởng mới là người thờ phụng chính ông bà tổ tiên. Nếu vậy, nhưng người anh em tách riêng thành một gia đình cá thể thì sao, họ có thờ phụng tổ tiên không? Câu trả lời là có, nhưng được lược giản đi rất nhiều. Họ không thờ riêng từng thế hệ các đời trước, may chăng là thờ bố mẹ, còn lại là thờ chung "gia tiên".

Thờ cúng tổ tiên mấy đời thì dừng lại?

Với người thờ thờ chính trong gia đình thì sẽ thờ nhiều đời. Thế hệ con thờ cha mẹ gọi là thờ một đời. Thế hệ cháu thờ ông bà nội ngoại gọi là thờ hai đời. Thế hệ chắt thờ ông bà cố gọi là thờ ba đời. Thế hệ chút (người miền Nam gọi là cháu sơ) thờ ông bà sơ gọi là thờ bốn đời.

Theo thông lệ xa xưa, khi ông bà trở thành đời thứ năm thì việc thờ phụng sẽ dừng lại. Mục đích là đểi vong linh theo cát bụi thời gian, siêu thoát. Các bài vị sẽ mang đi đốt hay đi chôn, đúng với câu “Ngũ đại mai thần chủ”. Nhưng hiện nay, cũng rất ít người có thể giữ được tục này. Thường, các gia đình chỉ thờ tới đời thứ ba đã dừng lại. 

Trên đây là bài viết về việc "Thờ cúng tổ tiên mấy đời thì dừng lại"? Hi vọng rằng bạn đã nắm được phần nào về tín ngưỡng thờ cúng tỏ tiên của người Việt ta.

=>> Các mẫu Đỉnh thờ bằng đồng

ĐÚC ĐỒNG BẢO LONG

Hotline: 0912.055.661 - 0985.918.661